Def Nedir? Tarihçesi

Def ya da tef, yuvarlak tahta bir kasnağın bir veya iki yanına deriden bir örtü geçirilerek yapılan ve parmak vuruşları ile çalınan vurmalı bir müzik aletidir. Türk musikisinde sıklıkla kullanılan tef özellikle tasavvuf müziğinin vazgeçilmezleri arasında yer almaktadır.

Diğer bir ismi Def olan tefin vurmalı çalgılar ailesinden olduğunu hemen hemen hepimiz bilmekteyiz. Vurmalı çalgılar ailesinde yer lan tefin kenarlarında ziller olan biçimde üretilenleri de vardır. çok daha canlı ve eğlenceli müzikler üretmek için bu tarz bir tef kullanılmaktadır.

İlk olarak Araplar tarafından kullanıldığı söylenen  tefin Avrupa ülkelerindeki ismi basque ya da tambour olarak bilinmektedir. Tefin parmak uçları ile çalınması ise çok farklı notalar alınması demektir.

Def ya da tef yapılırken 20-40 santim arası değişen büyüklükte kasnaklar kullanılmaktadır. Bu ölçüler değişirse tefin ismi daire olarak değişir. Kasnağın etrafına gerilen deriden çıkan ses çok güzeldir. Ancak en kaliteli sesi oğlak derisi ile almak mümkündür.

Çok farklı şekillerde süslenen ve bu şekilde fiyatı da değişen tef zilli ve zilsiz seçenekleri ile bilinmektedir. Son zamanlarda kına gecelerinde kızlar ellerinde oyun oynayarak eski bir geleneği de yaşatmaya devam etmektedirler.

Kına gecelerinde genellikle zilli tefler kullanılmaktadır. Kızlar elleri havada tefe vurup zilleri sallayarak kendi ritimlerini güzel tutmaktadır. Aynı zamanda def tek başına kullanılarak da çok güzel sesler çıkartmaktadır.

Kültürümüze mehter takımı ile girmiş olan tef artık modern müzik dallarında dahi kullanılmaktadır. Elin parmakları ile çalınarak ritim tutturulan, vurmalı özelliğinin yanı sıra bir ritim aleti olan tef, farklı isimlerle de anılmaktadır.

Tef kasnağının üzerine çeşitli şekillerde süslemeler de yapılmaktadır. Bu şekilde tefin değeri artmakta tefe görsellik ve estetik katmaktadır. Çeşitli ağaçlardan yapılan kaplamalar veya fildişi ve sedef kökenli işlemler, bu tip süslemelere örnek olabilir.